Trần Quang Khải

Việt Nam / Lớp 7

Tác phẩm

Tác giả

Trần Quang Khải 陳光凱 (1241-1294) tự là Chiêu Minh, sinh vào mùa đông năm Tân Sửu (1241), mất ngày 3 tháng 7 năm Giáp Ngọ (26-7-1294), là con trai thứ ba Trần Thái Tông.

Dưới triều Trần Thánh Tông (1258-1278), ông làm Tướng quốc thái uý, tước Đại vương; đến triều Nhân Tông (1279-1293) lại được thăng chức Thượng tướng thái sư. Cùng với Trần Quốc Tuấn, ông cũng là một nhân vật trọng yếu của vương triều, đã đóng góp nhiều công sức vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước đương thời. Trong hai cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông (1284-1285, 1287-1288), Quang Khải là một trong những người đóng vai trò chủ chốt. Ông có mặt ở nhiều chiến trường quan trọng và đã tham gia trận phản công lớn, đánh tan quân giặc ở Hàm Tử, Chương Cương giải phóng kinh thành Thăng Long.

Trần Quang Khải học rộng biết nhiều, chẳng những là một tướng cầm quân giỏi mà còn là một nhà ngoại giao có tài, một nhà thơ với những vần thơ “sâu xa lý thú”. Ông là một trong những tác gia tiêu biểu của văn học thời thịnh Trần. Trong thơ văn ông có thể tìm thấy một tinh thần yêu nước kiên cường, một tấm lòng gắn bó với con người và tạo vật, một khí phách anh hùng tiêu biểu cho dân tộc. Khi ông đi chiến trận, Trần Thánh Tông đã tặng lá cờ với hai câu thơ:
Nhất đại công danh thiên hạ hữu,
Lưỡng triều trung hiếu thế gian vô.
(Công danh trọn một đời, thiên hạ còn có người như ông,
Tấm lòng trung hiếu đối với hai triều vua thì thế gian không ai có.)
Tác phẩm có tập thơ Lạc đạo, nhưng đã mất, hiện chỉ còn lại 11 bài.