1. Nói hoặc viết đúng chuẩn mực, đúng quy tắc của tiếng Việt
Chuẩn mực không phù nhận những sự chuyển đổi linh hoạt, những sự sáng tạo, không phủ nhận cái mới, miễn là cái sáng tạo, cái mới phù hợp với phương thức chung, quy tắc chung.
2. Không cho phép pha tạp, lai căng một cách tuỳ tiện những yếu tố của một ngôn ngữ khác. Để cho tiếng Việt trong sáng, giàu có và phát triển một mặt cần tiếp thu những tinh hoa trong các ngôn ngữ khác, đồng thời tránh lạm dụng, pha tạp khi không cần thiết.
3. Sự trong sáng của tiếng Việt cũng biểu hiện ở tính văn hoá, lịch sử của lời nói. Nói năng lịch sự, có văn hoá chính là sự biểu lộ sự trong sáng của ngôn ngữ. Ngược lại, nói năng thô tục, thiếu văn hoá, bất lịch sự tức làm cho tiếng Việt mất đi vẻ trong sáng vốn có của nó.
II. Luyện tập
Câu 1: Tính chuẩn xác trong việc dùng từ ngữ của Hoài Thanh và Nguyễn Du khi lột tả tính cách các nhân vật trong Truyện Kiều.
| Nhân vật | Từ ngữ miêu tả | Đặc điểm nhân vật |
| Kim Trọng | Rất mực chung tình | Yêu say đắm Thuý Kiều, chung thuỷ trước sau như một. Dù đã có Thuý Vân thay thế nhưng tấm lòng Kim Trọng không khi nào quên được Thuý Kiều, dù nàng đã trải qua bao sóng gió dập vùi nhưng tình yêu của Kim Trọng vẫn mặn mà, đằm thắm. |
| Thuý Vân | Cô em gái ngoan | Nhận lời “trao duyên" của Thuý Kiều để chị an lòng trên đường xa vạn dặm. |
| Hoạn Thư | Bản lĩnh khác thường, biết điều mà cay nghiệt | Người đàn bà thâm hiểu, luôn biết làm những việc để đạt những mục đích của mình |
| Thúc Sinh | Sợ vợ | Con người luôn lép vế, cúi đầu trước vợ (Hoạn Thư). Thúc Sinh yêu Thuý Kiều nhưng không dám bày tỏ với vợ, chứng kiến Hoạn Thư hành hạ Kiều chỉ biết câm lăng, ngâm đắng nuốt cay |
Câu 2: Đặt lại các dấu câu vào vị trí thích hợp để đảm bảo sự trong sáng của đoạn văn
“Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa phải trôi chảy vừa phải tiếp nhận – dọc đường đi của mình – những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy – một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại.”
Cách điền khác:
“Tôi có lấy ví dụ về một dòng sông. Dòng sông vừa phải trôi chảy vừa phải tiếp nhận (dọc đường đi của mình) những dòng nước khác. Dòng ngôn ngữ cũng vậy: một mặt nó phải giữ bản sắc cố hữu của dân tộc nhưng nó không được phép gạt bỏ từ chối những gì mà thời đại đem lại.”
Câu 3: Nhận xét
Có sự lạm dụng từ nước ngoài (tiếng Anh).
Các từ lạm dụng là: fan, file, hacker.
Thay thế lần lượt: người hâm mộ, tập tin, tin tặc.