Phân tích bài thơ “Con cò” (5)

Việt Nam / Lớp 9 » Chế Lan Viên » Con cò

Chưa có đánh giá nào
Từ bao đời nay cánh cò đã đi vào thơ ca dân gian Việt Nam một cách vô thức,mỗi khi nhắc tới quê hương và người dân thôn quê thì người ta lại biết đến với hình ảnh con cò. Cánh cò dường như biểu tượng cho con người Việt Nam, nó có trong lời ru của bà, bài hát của mẹ.

Khi nhắc đến cánh cò chúng ta không thể không nhắc tới nhà thơ Chế Lan Viên. Ông đã để lại cho chúng ta một khối lượng tác phẩm có giá trị sâu sắc viết về cánh cò. Trong số đó, nổi bật nhất chúng ta phải nhắc tới đó là bài Con cò. Bài thơ nói về cánh cò trắng trong bài thơ ru con ngủ và qua đó thể hiện được sự vất vả khó nhọc của con cò.

Trong khổ thơ đầu hình ảnh con cò được hiện lên một cách nhẹ nhàng êm ái và du dương đưa những em bé đang nằm trong vòng tay mẹ vào giấc ngủ say nồng.
Con còn bế trên tay
Con chưa biết con cò
Nhưng trong lời mẹ ru
Có cánh cò đang bay
Một đứa trẻ đang nằm trong nôi thì biết gì về con cò co vạc. Thế nhưng thật khéo léo bởi ở đây người mẹ đã biết đưa cánh cò vào trong lời ru nhẹ nhàng ầu ơ. Điệp từ con cò được nhắc lại nhiều lần trong khổ thơ đầu tiên mang lại cho người đọc một ấn tượng sâu sắc nhất. Chúng ta thường đặt ra câu hỏi rằng tại sao người mẹ không đặt ra một hình ảnh khác mà lại đưa hình ảnh con cò vào trong bài hát,phải chăng người mẹ muốn con của mình hiểu được rằng sinh ra nếu không chăm chỉ,nếu không lo làm ăn thì sẽ khó mà có được cuộc sống ấm no và người mẹ cũng muốn cho con mình biết được những thứ thuộc về quê hương là thân thiết hết mực mà sau này con đi học,trong sách vở con cũng được học về hình ảnh đấy.
Ngủ yên! Ngủ yên! Ngủ yên!
Cành có mềm mẹ đã sẵn tay nâng!
Trong lời ru của mẹ thấm hơi xuân!
Con chưa biết con cò, con vạc.
Con chưa biết những cành mềm mẹ hát
Sữa mẹ nhiều, con ngủ chẳng phân vân
Điệp ngữ ngủ yên được nhắc lại ba lần trong đoạn khiến cho chúng ta thấy được tình yêu thương vô bờ bến của người mẹ giành cho con thật ngọt ngào và bình yên biết bao nhiêu. Bên cạnh đó người mẹ như muốn nhắc nhở rằng con hãy yên tâm vì cuộc đời con lớn lên đã có mẹ chở che,con cứ ngủ yên, sữa mẹ nhiều con đừng lo lắng, đến đây ta có thể cảm nhận tình cảm sâu sắc, tình cảm người mẹ luôn vỗ về kể từ khi con mới chào đời cho đến khi lớn lên.
Con cò trắng đến làm quen
Cò đứng ở quanh nôi
Rồi cò vào trong tổ
Con ngủ yên thì cò cũng ngủ
Cánh của cò hai đứa đắp chung nôi
Hình ảnh con cò bây giờ không đơn thuần là một hình ảnh bình thường nữa mà được ví giống như một người mẹ hiền tần tảo sớm hôm chăm sóc con khi con đang ngủ, và không bao giờ rời xa con. Đó là hình ảnh khi con còn bé đang nằm trong nôi. Còn những câu thơ tiếp theo chúng ta lại thấy được hình ảnh con cò khi con đã lớn lên.
Mai khôn lớn con theo cò đi học
Cánh trắng cò bay gót chân con
Cùng với sự lớn dần của con thì hình ảnh con cò cũng dần được thay đổi theo thời gian. Ngày đầu tiên khi con còn nhỏ mẹ dắt con đi theo từng bước trên mọi nẻo đường nhưng khi con đã lớn lên có thể tự đi một mình, khi con vấp ngã con sẽ phải tự đứng dậy bởi mẹ không thể cứ đi bên cạnh con suốt cả cuộc đời được. Nhưng đồng thời qua đó chúng ta có thể thấy được cho dù người mẹ không đi theo con được những vẫn luôn an ủi để động viên con mình. Sự động viên đó được chứng minh qua những câu thơ sau:
Dù ở gần con
Dù ở xa con
Lên rừng xuống bể,
Cò sẽ tìm con
Cò mãi yêu con
Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con.
Người mẹ đang muốn nhắn nhủ với người con rằng con hãy yên tâm, cho dù con có bước đi thế nào, cho dù mẹ ở xa hay ở gần con thì mẹ vãn như vậy,lòng mẹ vẫn hướng về con và không rời xa con, mẹ sẽ theo con đi hết cả cuộc đời này. Cuối cùng khi kết thúc bài thơ những câu hát ru thấm đưỡm tình mẫu tử thiêng liêng cao cả nhất như để nhắc lại về tuổi thơ khi con đã đủ khôn lớn.

Tình mẹ thật thiêng liêng cao cả và sâu sắc khiến cho chúng ta cũng phải xúc động. Qua bài thơ cho chúng ta thấy được tình mẹ rộng bao la không gì có thể ví được, công lao của cha mẹ không có gì có thể đong đầy. Bài thơ giúp chúng ta có một cảm nhận sâu sắc và hết sức mới mẻ về tình mẹ.