Dàn ý:
Mở bài:
- Giới thiệu hoàn cảnh ra đời của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá.
- Nhận xét khái quát: Bài thơ là khúc hát ca ngợi những ngư dân được làm chủ cuộc đời, làm chủ biển khơi, đang hăng say lao động.
Thân bài:
- Khúc hát mở đầu bằng tiếng hát hào hứng, phấn chấn tiến ra khơi trên vùng biển của mình:
+ Hoàng hôn, nhưng vũ trụ, không tàn, mà chuyển dần khoẻ khoắn: Mặt trời như hòn lửa, sóng cài then, đêm sập cửa.
+ Con người hát căng buồm cùng gió khơi.
- Khúc hát hùng tráng ca ngợi nhữngngười dân chài hăng say lao động trên biển cả:
- Họ ca ngợi vùng biển giàu đẹp mà từ nay họ làm chủ: hát rằng cá bạc như thoi dệt, cá lấp lánh đen hồng, cá quẫy vàng choé (màu sắc lộng lẫy); biển muôn luồng sáng, biển thở, biển như lòng mẹ,...
- Ca ngợi những người chủ đang lao động hăng say: vào cuộc như vào trận đánh (dàn đan thế trận lưới vây giăng), cảnh lao động thật hào hùng (Thuyền ta lái gió với buồm trăng - Lướt giữa máy cao với biển bằng); họ như điều khiến cả thiên nhiên (Ta hát bài ca gọi cá vào - Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao); họ chạy đua với mặt trời và họ thắng (Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng - Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng). Hình tượng những anh hùng của khúc ca như những thiên thần chiến thắng (Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng).
- Khúc ca kết thúc bằng điệp khúc hào hùng ca ngợi những thành quả lao động khi đoàn thuyền trở về.
- Điệp lại cấu trúc khổ một, nhưng cảm xúc mạnh hơn: câu hát căng buồm với gió khơi; mặt trời đội biển...
- Ca ngợi tương lai huy hoàng: màu mới, huy hoàng muôn dặm phơi...
Kết bài:
- Tâm hồn nhà thơ đầy hứng khởi, cảm hứng thơ dạt dào lãng mạn, trí tưởng tượng bay bổng.
- Tác giả đã sáng tạo được những hình ảnh thơ lộng lẫy, tráng lệ, nhịp thơ sôi nổi, hào hùng như bản hợp xướng của lao động.
- Diễn tả được vẻ đẹp của cuộc sống lao động, con người lao động làm chủ đất nước.