Tác phẩm Lão Hạc được sáng tác vào năm 1943 là tác phẩm viết về đề tài người nông dân xuất sắc nhất của Nam Cao. Nó xây quanh cuộc sống, số phận của người nông dân một cách khái quát mà độc đáo. Điển hình ở đây là nhân vậy lão Hạc. Nam Cao đã đưa tiếng nói của mình vào tác phẩm để nói lên cái sự cảm thương, sốt xa cho số phận của người nông dân.

Tác phẩm đã khái hoá xây quanh nhân vật lão Hạc, qua tâm sự của lão Hạc về tình thương của ông dành cho con trai của mình, tình thương dành cho những động vật nhỏ bé, về khối tài sản với mong muốn để lại cho con trai mình đó là mảnh vườn và cuối cùng là ông nói về cái chết về sự tồn tại của cuộc đời mình. Ông đã chọn sự giải thoát cho cuộc đời bằng cái chết vì tự trọng vì nhân tính của bản thân.

Nam Cao đã khắc hoạ nhân vật lão Hạc ở trong một tình cảnh rất đáng thương. Vợ thì mất sớm, ông phải nuôi con, khi con ông đến tuổi lấy vợ thì nhà gái thách cao con trai ông phải bỏ quê đi làm đồn điền cao su. Khi con của Lão đi thì lão không biết bầu bạn với ai chỉ có con chó mà con lão để lại cho lão để làm người bạn tri kỉ với lão. Trong cái tình cảnh khó khăn đó, vì k dữ được mảnh đát cho con trai nên lão bằng bán đi con chó mà lấy tiền giữ mảnh đất cho con. Khi buồn bã thấu hiểu về cuộc đời lão đã tìm đến bã chó để tự tử.

Qua những chi tiết trên cho thấy lão Hạc là một lão nông nghèo nhưng có nhiều phẩm chất tốt đẹp, đáng quý. Nhân vật lão Hạc là nhân vật điển hình, đại diện cho mỗi tầng lớp người nông dân rơi vào hoàn cảnh trớ trêu nhưng toát lên những vẻ đẹp tâm hồn sáng trong. Nam Cao đã khắc hoạ được hình ảnh người nông dân suốt đời lao động cần cù ấy không thể sống, dù là sống trong nghèo khổ. Cuộc sống khốn cùng và cái chết bi thương của lão Hạc đã nói lên thấm thía số phận thê thảm của người nông dân trong cái xã hội tăn tối đương thời. Phải cảm thông sâu sắc với người nông dân, phải thấu hiểu nỗi đau của họ.

Tình thương của lão dành cho con chó cũng như tình thương của ông dành cho con trai mình vậy. Lão coi nó như một người bạn,ngày ngày lão tâm sự, trò chuyện với nó như thể nó cũng là con người. Tình thế cùng đường khiến lão phải bán nó thì trong lão diễn ra sự dằn vặt, đau khổ tột độ. Lão kể cho ông giáo nghe về việc bán cậu Vàng với tâm trạng vô cùng đau đớn. Vói chi tiết này lão Hạc muốn trách bản thân minh khi phải bán đi người bạn luôn tâm sự với lão vào những lúc buồn vắng có thể nói là người bạn tri kỉ. Và ông cảm thấy như mình bị dầy vò lương tâm có lỗi với cậu Vàng.

Đối với con trai mình ông là người thương con vô bờ bến, lo nghĩ đến tương lai đến cuộc sống của con mình. Chỉ vì không cưới được vợ mà con trai lão đã bỏ đi làm đồn điền cao su. Bỏ lại một mình lão đơn độc, cô đơn trong căn nhà ấy. Lão hết mực thương con mình, dành dụm từng đồng để cho con nhưng vì một cơn ốm mà lão đã tiêu xài vào tiền của con mình nên lão thấy có lỗi với con nên lão đã quyết định đi đến cái chết. Cái chết của lão còn nói len cái lòng tự trọng của ông với cậu vàng với con trai và với hàng xóm. Qua những chi tiết đó cho thấy lão Hạc là một người lương thiện có một tấm lòng đáng được tôn trọng.

Qua tác phẩm này Nam Cao đã khắc hoạ thành công một con người lao động chân chính lương thiện và cho thấy được cái xã hội phong kiến tàn bạo của ngày ấy. Không chỉ vậy Nam Cao còn đưa những hình ảnh ấn tượng nhưng chi tiết hấp dẫn gần gũi thiết thực với người nông dân.